Tachograaf vrijstellingen: Wanneer is een tachograaf verplicht?

Weten welk bedrijfsvoertuig aan welke wettelijke verplichtingen moet voldoen kan ingewikkeld zijn. Het is vooral belangrijk om te weten in welke voertuigen een tachograaf geïnstalleerd moet worden. Soms kan u door het bos de bomen niet meer zien, daarom willen wij fleet managers helpen. In dit artikel legt Verizon Connect u eerst uit wat een tachograaf is. Erna maken we een overzicht van de voertuigen die vrijgesteld zijn van het gebruik. We zullen ingaan op de specifieke Belgische voorwaarden voor een tachograaf vrijstelling. We leggen ook uit hoe een digitale tachograaf systeem u kan helpen bij het beheer van uw wagenpark. 

Wat is een tachograaf?

Simpel gezegd registereren tachografen rijgegevens. Deze informatie omvat bijvoorbeeld de rijtijd, de snelheid en de afgelegde afstand. Een tachograaf wordt gebruikt om ervoor te zorgen dat chauffeurs en werkgevers zich aan de regels voor de rij- en rusttijden houden. Deze wettelijk verplichte rustperiodes en maximum aantal rij-uren zijn opgesteld om te voorkomen dat chauffeurs uitgeput raken en daardoor zichzelf en andere weggebruikers in gevaar brengen.

Tachografen bestaan al lang, vroeger werd de informatie in analoog formaat vastgelegd. Deze methode had echter nadelen, omdat zowel bestuurders als werkgevers de informatie gemakkelijk konden manipuleren. Zo was het niet moeilijk om de wet te overtreden. Digitale tachografen zijn ontwikkeld om dit tegen te gaan. Hieronder gaan we dieper in op de verschillende soorten tachografen.  

Soorten tachografen

Zoals gezegd zijn er twee soorten tachografen: digitale en analoge. Analoge tachografen worden tegenwoordig zelden gebruikt. Belgische bedrijfsvoertuigen die na 5 augustus 2005 voor het eerst zijn geregistreerd moeten immers een digitale tachograaf hebben. Volgens de Europese Verordening 165/2014 moeten vrachtwagens en bussen die na 15 juni 2019 op de weg worden gezet zelfs over een smart tachograaf beschikken. Dat is de tweede generatie digitale tachografen. Voertuigen die voor 1 mei 2006 zijn geregistreerd mogen de analoge tachograaf nog steeds gebruiken.

Het gebruik van een digitale tachograaf heeft duidelijke voordelen. De bestuurder moet telkens hij met het voertuig rijdt, zijn eigen digitale tachograafkaart in de kaartsleuf te steken. Zo krijgt u nauwkeurige gegevens over de bestuurder en het voertuig in near real-time. Al deze informatie wordt digitaal verzameld, opgeslagen en overgedragen. Hierdoor heeft u altijd zicht op de afgelegde afstand, de rijtijd en de voertuigstatus.  Dit helpt u om de gegevens van elke unieke bestuurderskaart en tachograaf in een fleet management systeem te analyseren. Dergelijk systeem maakt het veel eenvoudiger om het overzicht over uw wagenpark te behouden.

Het digitale beheer is erg nauwkeurig en eenvoudig in vergelijking met het analoge gegevensbeheer. Hierdoor wordt het risico op boetes door tachograaffouten en -overtredingen veel kleiner. Ook hier kan een digitale tachograaf uw bedrijf dus helpen. Een goed inzicht in de locatie en verplaatsingen van al uw voertuigen, kan u helpen om boetes te voorkomen. 

Als u meer wilt ontdekken over de tachograaf, dan kan dat in dit artikel. Voor meer informatie over tachograafkaarten kunt u onze gids over tachograafkaarten lezen.

Wat zijn de vrijstellingen voor het gebruik van de tachograaf en de bestuurderskaart?

Weten wat een tachograaf is, betekent natuurlijk niet dat u exact weet wanneer u de tachograaf moet gebruiken en wanneer niet. Daarom leggen we u ook uit wat de Belgische tachograaf vrijstelling regels zijn. 

Wanneer is een tachograaf verplicht?

Vooraleer we ingaan op de vrijstellingen is het belangrijk om te weten wanneer een digitale tachograaf verplicht is volgens de Belgische wetgeving [1]:  

• Elk voertuig waarvan de maximale toegestane massa meer dan 3,5 ton is.
• Het voertuig is na 5 augustus 2005 voor het eerst in het verkeer gebracht.
• Geldt zowel voor het vervoer van goederen als personen.
• De bestuurder rijdt voor eigen rekening of in opdracht van derden. 

Wanneer zijn er vrijstellingen op de tachograaf en de bestuurderskaart

Nationale vrijstellingen voor het gebruik van bestuurderskaarten zijn gebaseerd op de vrijstellingen die worden vermeld in artikel 13 van EG verordening 561/2006. Lidstaten waren niet verplicht om al deze vrijstellingen over te nemen, en kunnen ook zelf bepaalde extra vrijstellingen bepalen. In België gelden volgens artikel 3 van het koninklijk besluit (KB) van 17 oktober 2016 de volgende tachograaf vrijstellingen [2];

Europese tachograaf vrijstellingen

• voertuigen met een toegestane massa van maximaal 7,5 ton die gebruikt worden voor het vervoer van materiaal, uitrusting of machines die de bestuurder nodig heeft om zijn beroep uit te oefenen. Deze mogen enkel binnen een straal van 100 km rond de vestigingsplaats worden gebruikt en het besturen van het voertuig mag niet de hoofdactiviteit van de chauffeur zijn.
• voertuigen waarvan de toegestane maximumsnelheid 40 km per uur niet overschrijdt.
• voertuigen die voor medische doeleinden worden gebruikt.
• voertuigen die zijn uitgerust voor reparaties en wegslepen, enkel binnen een straal van 100 km rond hun standplaats.
• voertuigen die als proef worden gebruikt op de weg om voor technische ontwikkeling, reparatie of onderhoud te zorgen.
• voertuigen die worden gebruikt voor niet-commercieel goederenvervoer met een toegestane massa van maximum 7,5 ton.

Extra Belgische vrijstellingen

• voertuigen gebruikt door landbouw-, tuinbouw-, bosbouw-, veeteelt of visserijbedrijven. Deze mogen enkel voor de eigen activiteiten worden gebruikt en voor ritten binnen een straal van 100 km rond de vestigingsplaats.
• landbouw- en bosbouwtrekkers die worden gebruikt voor land- of bosbouwwerkzaamheden, enkel een straal van 100 km rond de vestigingsplaats.
• voertuigen die uitsluitend gebruikt worden uitsluitend gebruikt worden op wegen binnen havens, overslagcentra of spoorwegterminals.
• voertuigen die gezien worden als “kraanauto”.
• voertuigen met een betonpomp of hoogtewerker.

Tachograaf Oplossingen

De voorwaarden voor de vrijstellingen voor tachograaf gebruik zijn dus best ingewikkeld. U kunt ervan uitgaan dat het merendeel van uw voertuigen verplicht zijn om over een digitale tachograaf te beschikken en uw chauffeurs een bestuurderskaart moeten hebben. Daarom is het belangrijk om menselijke fouten en boetes te voorkomen. Deze kunnen immers een grote kostenpost zijn. Als u met de gps tracking oplossing, zoals Reveal van Verizon Connect, uw voertuigen volgt, is het een goed idee om ook de digitale tachograaf in deze telematics software te integreren. Eerder zeiden we al dat u zo makkelijk de rijgegevens kunt downloaden. Dit is ook belangrijk wanneer er controle is. Daarnaast ziet u in near real-time of er iets verkeerd loopt met de rij-en rusttijden, en kan u bijvoorbeeld meteen het nodige doen waneer uw chauffeur bijvoorbeeld vergeten is om de bestuurderkaart in de kaartsleuf te steken.

[1] https://mobilit.belgium.be/nl/wegverkeer/vervoer_van_goederen_en_reizigers/tachograaf

[2] https://www.besox.be/tachograaf-wanneer-verplicht/