Tachograaf vrijstellingen: Wanneer is een tachograaf verplicht?

Weten welk bedrijfsvoertuig aan welke wettelijke verplichtingen moet voldoen kan ingewikkeld zijn. Het is vooral belangrijk om te weten in welke voertuigen een tachograaf geïnstalleerd moet worden. Soms kan u door de bomen het bos niet meer zien, daarom willen wij fleet managers helpen. In dit artikel legt Verizon Connect u eerst uit wat een tachograaf is. Erna maken we een overzicht van de voertuigen die vrijgesteld zijn van het gebruik. We zullen ingaan op de specifieke Nederlandse voorwaarden voor een tachograaf vrijstelling. We leggen ook uit hoe een digitaal tachograaf systeem u kan helpen bij het beheer van uw wagenpark. 

Wat is een tachograaf?

Simpel gezegd registreren tachografen rijgegevens. Deze informatie omvat bijvoorbeeld de rijtijd, de snelheid en de afgelegde afstand. Een tachograaf wordt gebruikt om ervoor te zorgen dat chauffeurs en werkgevers zich aan de regels voor de rij- en rusttijden houden. Deze wettelijk verplichte rustperiodes en maximum aantal rij-uren zijn opgesteld om te voorkomen dat chauffeurs uitgeput raken en daardoor zichzelf en andere weggebruikers in gevaar brengen.

Tachografen bestaan al lang, vroeger werd de informatie in analoog formaat vastgelegd. Deze methode had echter nadelen, omdat zowel bestuurders als werkgevers de informatie gemakkelijk konden manipuleren. Zo was het niet moeilijk om de wet te overtreden. Digitale tachografen zijn ontwikkeld om dit tegen te gaan. Hieronder gaan we dieper in op de verschillende soorten tachografen.  

Soorten tachografen

Zoals gezegd zijn er twee soorten tachografen: digitale en analoge. Analoge tachografen worden tegenwoordig zelden gebruikt. Bedrijfsvoertuigen die na 1 mei 2006 voor het eerst zijn geregistreerd moeten immers een digitale tachograaf hebben. Volgens de Europese Verordening 165/2014 moeten vrachtwagens en bussen die na 15 juni 2019 op de weg worden gezet zelfs over een smart tachograaf beschikken. Dat is de tweede generatie digitale tachografen. Voertuigen die voor 1 mei 2006 zijn geregistreerd mogen de analoge tachograaf nog steeds gebruiken.

Het gebruik van een digitale tachograaf heeft duidelijke voordelen. De bestuurder moet elke keer wanneer hij met het voertuig rijdt, zijn eigen digitale tachograafkaart in de kaartsleuf te steken. Zo krijgt u nauwkeurige gegevens over de bestuurder en het voertuig in near real-time. Al deze informatie wordt digitaal verzameld, opgeslagen en overgedragen. Hierdoor heeft u altijd zicht op de afgelegde afstand, de rijtijd en de voertuigstatus. U kunt de gegevens van elke unieke bestuurderskaart en tachograaf in een fleet management systeem bijhouden en analyseren. Een dergelijk systeem maakt het veel eenvoudiger om het overzicht over uw wagenpark te behouden.

Het digitale beheer is erg nauwkeurig en eenvoudig in vergelijking met het analoge gegevensbeheer. Hierdoor wordt het risico op boetes door tachograaffouten en -overtredingen veel kleiner. Ook hier kan een digitale tachograaf uw bedrijf dus helpen. Een goed inzicht in de locatie en verplaatsingen van al uw voertuigen, kan u helpen om boetes te voorkomen. 

Als u meer wilt ontdekken over de tachograaf, dan kan dat in dit artikel. Voor meer informatie over tachograafkaarten kunt u onze gids over tachograafkaarten lezen.

Wat zijn de vrijstellingen voor het gebruik van de tachograaf en de bestuurderskaart?

Weten wat een tachograaf is, betekent natuurlijk niet dat u exact weet wanneer u de tachograaf moet gebruiken en wanneer niet. Daarom leggen we u ook uit wat de Nederlandse tachograaf vrijstelling regels zijn. 

Wanneer is een tachograaf verplicht? 

Voordat we ingaan op de vrijstellingen is het belangrijk om te weten wanneer een tachograaf verplicht is volgens de Nederlandse en Europese wetgeving [2]: 

• bussen en touringcars die meer dan 8 personen vervoeren, de chauffeur wordt hierbij niet meegerekend
• nieuwe vrachtwagens inclusief trailers met een toegestaan maximumgewicht van 3.500 kilo of meer. Dit gewicht is de massa van de vrachtwagen én het laadvermogen.
• lichte bedrijfsvoertuigen in het beroepsgoederenvervoer, die na 1 januari 2006 zijn ingeschreven.

Wanneer zijn er vrijstellingen op de tachograaf en de bestuurderskaart?

Nationale vrijstellingen voor het gebruik van bestuurderskaarten zijn gebaseerd op de vrijstellingen die worden vermeld in artikel 13 van EG verordening 561/2006. Lidstaten waren niet verplicht om al deze vrijstellingen over te nemen, en kunnen ook zelf bepaalde extra vrijstellingen bepalen. In Nederland gelden de volgende tachograaf vrijstellingen [2]:

• voertuigen van of gehuurd door de overheid voor wegvervoer. Dit type transport mag geen concurrentie voor particuliere vervoersbedrijven vormen.
• voertuigen voor goederenvervoer van of gehuurd door landbouw-, tuinbouw-, bosbouw-, veeteelt of visserijbedrijven. Deze mogen enkel voor de eigen activiteiten worden gebruikt en dit binnen een straal van 100 km rond het bedrijf. Ook trekkers vallen hieronder.
• voertuigen of combinaties van voertuigen met een toegestane massa van maximaal 7,5 ton, die worden gebruikt voor postdiensten.
• voertuigen die worden gebruikt voor autorijlessen en -examens, deze mogen niet voor andere commerciële doeleinden gebruikt worden.
• voertuigen die worden gebruikt voor diensten die verantwoordelijk zijn voor riolering, water-, gas- of elektriciteitsvoorziening, aanleg en onderhoud van of toezicht op wegen, afvalophaling, telefonie, radio- en televisie-uitzendingen.
• speciale voertuigen voor het vervoer van circus- of kermismateriaal.
• speciale voertuigen voor mobiele projecten, bijvoorbeeld met educatieve doeleinden.
• voertuigen voor melkophaling en melkvervoer van en naar boerderijen.
• speciale voertuigen voor geld- of waardetransport.
• voertuigen voor het vervoer van niet voor menselijke consumptie bestemde geslachte dieren of slachtafval.
• voertuigen die uitsluitend gebruikt worden op wegen binnen havens of spoorwegterminals of overslagcentra, in een straal van 5 km rondom deze faciliteiten.
• voertuigen voor het vervoer van levende dieren tussen boerderijen en plaatselijke markten of slachthuizen, binnen een straal van 100 km. 

Tachograaf Oplossingen

De voorwaarden voor de vrijstellingen voor tachograaf gebruik zijn dus best ingewikkeld. U kunt ervan uitgaan dat het merendeel van uw voertuigen verplicht is om over een digitale tachograaf te beschikken en uw chauffeurs een bestuurderskaart moeten hebben. Daarom is het belangrijk om menselijke fouten en boetes te voorkomen. Deze kunnen immers een grote kostenpost zijn. Als u met een gps tracking oplossing, zoals Reveal van Verizon Connect, uw voertuigen volgt, is het een goed idee om ook de digitale tachograaf in deze telematics software te integreren. Eerder zeiden we al dat u zo makkelijk de rijgegevens kunt downloaden. Dit is ook belangrijk wanneer er controle is. Daarnaast ziet u in near real-time of er iets verkeerd loopt met de rij- en rusttijden, en kan u bijvoorbeeld meteen het nodige doen wanneer uw chauffeur bijvoorbeeld vergeten is om de bestuurderskaart in de kaartsleuf te steken.  

1. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/verkeersveiligheid/vraag-en-antwoord/wat-is-een-digitale-tachograaf-en-voor-welke-voertuigen-is-deze-tachograaf-verplicht

2. https://www.ilent.nl/onderwerpen/digitale-tachograaf/gebruik-en-vrijstelling/nationale-vrijstellingen